Korrupsiya ilə mübarizə istiqamətində atılan addımlar bəhrəsini verir.
Azərbaycan Beynəlxalq Bankının (ABB) sabiq sədri Cahangir Hacıyevin həbsi bunun əyani sübutudur. Qeyd edək ki, C.Hacıyev külli miqdarda valyutanın ölkədən çıxarılmasında suçlandırılır. Ancaq hesab olunur ki, bu, ölkədən çıxarılan milyardların yalnız bir hissəsidir. Hələlik ictimaiyyətə məlum olmasa da, bununla bağlı müəyyən istintaq işlərinin aparıldığı istisna edilmir.
Belə bir məqamda İsveçrə bankları Azərbaycan da daxil olmaq şərtilə 19 ölkənin vətəndaşı olan müştəriləri haqqında məlumatları müvafiq dövlətlərin hökumətlərinə təqdim edəcəyi haqqında məlumat yayıb. Bu haqda isə İsveçrənin maliyyə naziri Uli Maurer məlumat bildirib. O deyib ki, İsveçrə korrupsiyaya, “çirkli pulların yuyulması”na, vergilərdən yayınma hallarına qarşı mübarizəyə dair İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) yeni standartlarını tətbiq etməli olduğu üçün xarici vergi idarələrinə avtomatik rejimdə məlumat ötürmək məcburiyyətindədir. Əks təqdirdə, ölkə sanksiyalarla üzləşə bilər, bundan isə ilk növbədə iqtisadiyyata ziyan dəyəcək. Məlumatların isə 2020-ci ilin yanvar ayından toplanacağı, 2021-ci ilin əvvəlində aidiyyatı ölkələrin hökumətlərinə göndəriləcəyi bildirilir.
Yayılan məlumatdan sonra ictimaiyyəti bu sual maraqlandırır: Siyahıda adı olan şəxslərin adı açıqlanacaqmı?
Bank məsələləri üzrə ekspert Əkrəm Həsənov bu məsələnin Azərbaycan hökumətinin səlahiyyətində olduğunu bildirib. “Bu barədə məlumat ictimaiyyətə açıqlanmayacaq. Necə ki, Azərbaycan banklarında olan məlumatlar açıqlanmır, eynilə xarici banklarda bizim vətəndaşların yerləşdirdiyi vəsaitlər barədə də məlumatlar açıqlanmayacaq. Bu siyahıya korrupsiya ilə əldə etdiyi vəsaitləri xarici banklarda saxlayan məmurlar, həmçinin vergidən yayınan yerli sahibkarlar da daxil ola bilər. Hər bir halda, sözügedən mexanizm, ona görə tətbiq edilir ki, bütün dünyada korrupsiya və “çirkli pulların yuyulması”na qarşı mübarizə aktualdır. Məlumat, ona görə Azərbaycan hökumətinə veriləcək ki, hökumət özü baxsın və sözügedən Azərbaycan vətəndaşının bu pulu hansı yolla əldə etməsini müəyyənləşdirsin. Bir sözlə, bu, sırf Azərbaycan hökumətinin sərəncamında olan bir məsələdir”-deyə, Əkrəm Həsənov Cebhe.info-ya açıqlamasında deyib.
Məsələnin diqqəti çəkən digər tərəfi oliqarx məmurların ölkədən çıxardığı milyardlardır. Sirr deyil ki, zamanında yüksək post tutan bir çox məmurlar sonradan öz bizneslərini xarici ölkələrə daşıyıblar. İsveçrə banklarında onlara məxsus vəsaitlərin olduğu da istisna deyil. Digər tərəfdən, ölkədən vəsaitlərin hansı yolla çıxması, bunun bəyan edilib-edilməməsi, eləcə də vəsaitlərin miqdarı açıqlanmır. Digər tərəfdən azərbaycanlı oliqarx məmurların, qeyri-rəsmi milyarderlərin vəsaitlərini yatırdığı banklar təkcə İsveçrə ilə məhdudlaşmır. Həmin vəsaitlərin ölkəyə qaytarılması üçün də heç bir mexanizm yoxdur. Təbii ki, ölkədən çıxarılan milyardların geri qaytarılması, real iqtisadiyyata yatırılması vacibdir. Amma bu, hələlik mümkünsüz görünür. Çünki ölkədən çıxarılan pulların hansı hesablara yatırılması və ya rəsmi olaraq qeydiyyata alınıb-alınmamasını yoxlayacaq mexanizm yoxdur.
İsveçrə hökumətinin isə azərbaycanlıların adına olan bank hesablarını açıqlaması əslində, hökumət üçün yeni fürsət olacaq. Bu, korrupsiyaya qarşı mübarizədə müstəsna rol oynaya bilər. Hesab olunur ki, hökumət bu məlumatları ictimaiyyətə açıqlamalı, xalq bu şəxslərin kimliyi, onların gəlirlərinin haradan əldə olunması haqqında məlumatlanmalıdır. Bu, şəffaflığın təmini və korrupsiya ilə mübarizədə əsaslı dönüş ola bilər. Ekspertlər isə bütün bu məsələlərin gələcəkdə də yaşanmaması üçün gəlir deklorasiyası haqqında qanunun qəbul edilməsinin vacibliyini vurğulayır.
Məsələn, Əkrəm Həsənov deyir ki, ölkədən qanunsuz olaraq çıxarılan vəsitlərin dövlətə qaytarılması üçün bu qanunun qəbul edilməsi vacibdir: “Heç kimə sirr deyil ki, məmurların, sahibkarların pulunun əlindən alınması hadisələri olub. Ola bilər ki, bu məlumatdan da kimsə özü üçün istifadəyə cəhd etsin. Buna yol vermək olmaz. Bu baxımdan, gəlir və xərclərin bəyan edilməsi haqqında qanunvericilik olmalıdır. İlk növbədə ona görə ki, qeyri-qanuni yolla əldə edilmiş pullar xaricə çıxarılmasın. Çıxarılsa belə, iş aşkarlanıb pullar geri qaytarılanda dövlətə verilsin”.
Cebhe.info
